Foto’s maken kan iedereen. Aangezien het grootste deel van de bevolking een smartphone heeft met ingebouwde camera ligt de drempel om kiekjes te maken erg laag. Maar kun je ook geld verdienen met foto’s? Stock fotografie, foto’s op bestelling of misschien naaktfoto’s van jezelf? Wat er mogelijk is met fotografie om geld te verdienen leggen we uit op deze pagina.
Geld verdienen met foto’s
Iedereen om je heen zegt dat je zo’n mooie foto’s maakt. Dat is leuk en aardig maar met complimentjes betaal je die DSLR camera met verwisselbare lenzen niet af. Je kunt geld verdienen met foto’s op verschillende manieren:
- Fotografie in opdracht: Je stelt jezelf beschikbaar als fotograaf. Dit kan voor allerlei producties zijn zoals bruiloften, voor publicaties, nieuws of producten.
- Verkoop van bestaande foto’s: Je hebt een flink aantal foto’s in je eigen archief die je verkoopt of onder licentie beschikbaar stelt. Dit zal doorgaans via stock fotosites als Getty Images of Shutterstock verlopen.
- Foto manipulatie: Naast fotografie kunnen beelden ook bewerkt worden in programma’s als Photoshop of Lightroom. Zo kun je geld verdienen met foto’s nabewerken, denk bijvoorbeeld aan een onderkin wegwerken op een profiel foto.
- Verkoop van t-shirts, prints of andere reproducties van je eigen foto’s. Dit kan on-demand via bestaande printing diensten.
Foto en video zijn twee media vormen met veel overeenkomsten. Met name bij de productie van stock materiaal voor beeldbanken kun je zowel foto’s als video verkopen.
Bestaat copyright nog?
Even een foto opzoeken via Google Afbeeldingen, downloaden en in je blog plaatsen. Het is heel eenvoudig maar het mag niet zomaar. De meeste afbeeldingen zijn namelijk auteursrechtelijk beschermd. Je kunt in Google Afbeeldingen filteren op rechtenvrije foto’s maar daar zal niet iedereen rekening mee houden. Wat doe je als jouw beeldmateriaal elders wordt gebruikt? Je kunt als auteur en rechthebbende een claim indienen.
Als eerste geef je aan bij de persoon of het bedrijf dat jouw materiaal gebruikt dat ze inbreuk maken op jouw auteursrecht met het verzoek dit materiaal te verwijderen of hiervoor een prijs te betalen. Een rechtszaak is mogelijk maar dit kost tijd en geld zonder zekerheid dat je in het gelijk wordt gesteld. Soms worden foto’s gespiegeld om detectie lastiger te maken of verwerkt in nieuwe composities. Copyright bestaat maar afdwingen is niet eenvoudig.
De fotograaf heeft auteursrecht en kan het gebruiksrecht verkopen, permanent of voor een vastgesteld termijn. Daarnaast kan er onderscheid worden gemaakt in gebruik voor print, digitaal, met of zonder rechten voor aanpassing. Als fotograaf zul je eerst kennis moeten nemen van alle regels en restricties anders loop je kans de rechten op jouw werk te verliezen.
Aan de andere kant zul je als fotograaf rekening moeten houden met zaken als portretrecht en reeds bestaande rechten. Je mag een foto maken van de Mona Lisa en deze afbeelding als poster print verkopen via een printing service omdat de auteursrechten verlopen zijn. Je mag niet zomaar een foto van dit schilderij verkopen dat iemand anders heeft gemaakt, dan is deze foto op zich namelijk beschermd.
Musea kunnen het maken van foto’s verbieden, als dit niet het geval is dan mag je een ouder werk fotografen en reproduceren. Copyright wetgeving is echter complexe materie waar je als aanbieder van op de hoogte moet zijn.
Verschil tussen royalty free en public domain
Royalty free is de Engelse term voor rechtenvrij. Dit betekent echter niet dat er geen rechten op het werk rusten. Het is meer een term voor materiaal waarvan de gebruiksrechten (tegen betaling) zijn overgedragen aan de gebruiker. Denk aan afbeeldingen die via Shutterstock of Getty in licentie worden genomen. Op public domain werken zoals foto, video of teksten rusten geen rechten meer, iedereen mag zonder verdere toestemming gebruik maken van deze materialen.
Het is wel mogelijk om public domain materiaal te bewerken en hier vervolgens nieuwe rechten op te vestigen. Denk aan een uitvoering van muziek die gecomponeerd werd door Beethoven. De compositie bevindt zich in het publieke domein maar de uitvoering door een orkest en de bijbehorende opname niet. Ook de manipulatie van public domain foto’s en verwerking in nieuwe afbeeldingen kan leiden tot een nieuw werk met auteursrecht.
Via sites als Pexels en Flickr kun je foto’s gratis beschikbaar stellen door een Creative Commons licentie te gebruiken. Hiermee kun je niet direct geld verdienen met foto’s, het kan wel een vorm van promotie voor jouw vaardigheden als fotograaf zijn.
Wie heeft rechten op foto’s?
Degene die een foto maakt heeft auteursrecht, dit recht kan niet worden overgedragen. Het is wel mogelijk om gebruiksrechten op verschillende manieren te verkopen. Let daarbij goed op de rechten die je wel of juist niet wilt afdragen. Zo mag een foto die verkocht wordt voor een magazine niet per definitie op social media gepubliceerd worden.
Wie staat er op de foto?
Naast auteursrecht is er ook nog portretrecht. De persoon of personen op de foto moeten toestemming geven aan de fotograaf om gebruikt of verder verspreid te worden. Dit kan met een vrijwaringsverklaring. Als iemand herkenbaar in beeld komt dan mag je ervan uitgaan dat een overeenkomst opstellen verplicht is.
Is AI fotografie de toekomst?
Er wordt veel gesproken over kunstmatige intelligentie en de wijze waarop algoritmen in staat zijn om beeldmateriaal te produceren. Deze algoritmen worden gevoed met bestaand werk, omdat de afgeleide beelden uniek zijn hoeven AI bedrijven hiervoor de oorspronkelijke auteurs niet te betalen. Er zijn nog geen harde regels en wetten omtrent AI fotografie, het is wel een ontwikkeling om rekening mee te houden. Zowel als concurrentie voor fotografen als een nieuw platform om geld mee te verdienen.
Kun je geld verdienen met foto’s?
Je kunt geld verdienen met foto’s op verschillende manieren, het is wel een vak waar je in moet investeren. Financieel in camera apparatuur, licht etc. maar ook zeker tijdsinvestering speelt hierbij een rol. Het kost tijd om alle investeringen terug te verdienen, fotografie als beroep kent daarmee een behoorlijke drempel om mee te starten. Als je vanuit hobby fotografie een zakcentje wilt bijverdienen met bijvoorbeeld rechtenvrije foto’s verkopen dan zul je snel ontdekken dat er veel concurrentie in deze sector is. Daarnaast ligt de lat wat betreft beeldkwaliteit behoorlijk hoog bij de bekende stockfoto sites.
Je kunt ook geld verdienen als fotomodel. In dat geval sta je voor de camera. Denk hierbij aan Instagram influencers maar ook platformen als OnlyFans worden gebruikt om geld mee te verdienen. Fotografie hoeft niet altijd artistiek van aard te zijn, het kunnen ook foto’s zijn van objecten of personen die als ‘waardevol’ worden gezien. In dit geval gaat het vooral om niche doelgroepen zoals fetish fotografie. Meer manieren ontdekken? Ga naar geld verdienen online